Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu khi mang thai là vô cùng quan trọng, bởi lẽ nếu mẹ ăn uống không đủ chất sẽ dẫn đến suy kiệt thể trạng và thai nhi không khỏe mạnh từ trong bụng mẹ. Vậy mẹ bầu nên xây dựng chế độ dinh dưỡng cho mình như thế nào?
Sự quan trọng của dinh dưỡng trong thời kì mang thai
Nếu nói rằng một người hàng ngày cần phải chú ý đến vấn đề dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe cho bản thân, thì một thai phụ ngoài việc đảm bảo dinh dưỡng cho bản thân ra còn phải đáp ứng được những nhu cầu về dinh dưỡng cho sự phát triển của thai nhi ở trong bụng, ngoài ra còn để thích ứng với thay đổi sinh lý trong cơ thể cũng như những tiêu hao năng lượng khi sinh nở, hay trong thời kỳ cho con bú.
Do đó, đối với một thai phụ, vấn đề dinh dưỡng càng trở nên quan trọng hơn. Trong suốt quá trình mang thai, thể trọng của thai phụ cần phải tăng lên 12kg hoặc nhiều hơn thế (trong đó bao gồm thai nhi, nhau thai, nước ối, tử cung và ngực gia tăng kích cỡ v.v…). Lượng dinh dưỡng cần phải gấp đôi bình thường. Nếu tích lũy nhiệt lượng gia tăng trong thời kỳ mang thai thì phải đến 284500kj (68000 calorie), nguồn gốc của chỗ năng lượng này cần dựa vào việc ăn uống của thai phụ.
Dinh dưỡng trong thời kỳ mang thai có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi. Sau thế chiến lần thứ 2, Tổ chức Y tế Thế giới đã tổng hợp hơn 280 báo cáo của 90 quốc gia và cho thấy, có khoảng 21.000.000 trẻ sơ sinh sinh đủ tháng đủ ngày nhưng vẫn bị nhẹ cân, trong đó có đến 90% (19.000.000) trường hợp trẻ sinh ra ở những quốc gia nghèo đói, mà nguyên nhân chính là do thai phụ không đủ dinh dưỡng trong khi mang thai. Những thai phụ thiếu hụt dinh dưỡng dễ dẫn đến sẩy thai, sinh non, lưu thai, thai dị tật và phát triển chậm v.v… Do thai nhi nhận nguồn dinh dưỡng từ cơ thể mẹ không được đầy đủ đã làm cho tế bào não giảm thiểu từ 20 đến 30%, vì thế mà sau khi sinh ra trẻ chậm phát triển về trí não.
Giờ đây, thai phụ hầu như không còn thiếu hụt dinh dưỡng do nghèo khổ, thế nhưng có những bà bầu kén ăn, ăn kiêng hoặc có chế độ ăn uống không đầy đủ nên vẫn xảy ra tình trạng thiếu dinh dưỡng, và điều đó cũng gây ra những bất lợi cho sự phát triển của thai nhi. Có nhiều thai phụ chỉ thích ăn nhiều trứng, thịt, cá nhưng lại ít ăn rau quả tươi; hoặc chỉ chăm chăm ăn nhiều tinh bột mà không ăn những thứ khác, đều làm cho cơ thể hấp thụ dinh dưỡng không đầy đủ, và tất nhiên sẽ ảnh hưởng đến việc hấp thụ dinh dưỡng của thai nhi, làm cho thai nhi phát triển không tốt, thậm chí dẫn đến sẩy thai, dị tật v.v…
Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu
Giữ được dinh dưỡng hợp lý và cân bằng trong suốt thai kỳ, không chỉ trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân thai phụ, duy trì nhu cầu trao đổi chất trong cơ thể, mà còn có thể giúp thai nhi phát triển tốt về não và các bộ phận khác trong cơ thể, giảm thiểu khả năng sinh bệnh ở thai phụ và tránh được tình trạng sinh con nhẹ cân.
Có những phụ nữ sau khi mang thai thường không có cảm giác thèm ăn uống, nhưng lại sợ con mình thiếu dinh dưỡng nên thường ăn nhiều bữa, cho rằng dinh dưỡng nghĩa là ăn nhiều, ăn ngon, vì thế mà hấp thụ quá nhiều protein, lipid và các chất khác. Kết quả của việc ăn quá nhiều dẫn đến tình trạng dinh dưỡng dư thừa, như thế không tốt cho thai phụ và thai nhi.
Do dinh dưỡng dư thừa làm cho thai nhi quá lớn, không chỉ thai phụ thể trọng quá mức, đi lại khó khăn, tim phổi hoạt động khó hơn, mà còn có thể làm cho trẻ sơ sinh bị các chứng bệnh do thiếu ôxy gây nên. Vì vậy, thai phụ cần ăn uống hợp lý. Dinh dưỡng hợp lý, khoa học là nhân tố quan trọng đảm bảo cho sự an toàn của thai phụ và thai nhi, là sự bắt đầu cho một cuộc sống tốt đẹp của trẻ nhỏ, điều này không nên coi nhẹ.
Những nguyên tắc ăn uống mà thai phụ nên lưu ý
Đầu thai kì
Sự thay đổi của phôi thai chủ yếu là phát triển và phân hóa, thể hình còn nhỏ, thể trọng của thai phụ cũng gia tăng không đáng kể, nên lượng dinh dưỡng cần đến vẫn chưa nhiều. Hơn nữa, có đến hơn một nửa số thai phụ bị những phản ứng ở một mức độ nào đó trong thời kỳ mang thai, không muốn ăn uống. Do vậy, không nên bổ sung quá nhiều dinh dưỡng, nên ăn nhiều bữa nhưng lượng ăn ít, tránh những món ăn dầu mỡ, nguyên tắc là ăn những món dễ tiêu hóa nhất.
Khi vừa bắt đầu bước vào quá trình mang thai, mẹ nên bổ sung các dưỡng chất cần thiết thông qua việc ăn và uống sữa Vinamilk mỗi ngày để duy trì một thể trạng mạnh khỏe và phát triển thai nhi trong bụng.
Giữa thai kì
Những phản ứng khó chịu đã dần biến mất, cảm giác thèm ăn cũng gia tăng, sự sinh trưởng phát triển của thai nhi ở tốc độ rất nhanh, các tổ chức cơ quan trong cơ thể dần dần trưởng thành, thể trọng của thai phụ tăng lên rõ rệt, vì thế nhu cầu đối với các loại dinh dưỡng cũng gia tăng. Lúc này nên kịp thời tăng cường các loại dinh dưỡng. Trước hết cần bảo đảm việc cung cấp nhiệt năng, tiếp đó là đảm bảo đủ protein, vitamin và muối vô cơ. Thực phẩm ăn uống cần đa dạng, không nên ăn kiêng, kén ăn. Để tránh táo bón, nên ăn nhiều rau tươi có chứa vitamin, chất xơ và trái cây.
Cuối thai kì
Thai nhi vẫn đang phát triển, các chất dinh dưỡng tích trữ trong thai nhi cũng cao nhất ở giai đoạn này. Vì vậy nhu cầu về chất dinh dưỡng trong từng bữa ăn vẫn rất cao, đòi hỏi người mẹ phải ăn những thức ăn giàu dinh dưỡng để bảo đảm nhu cầu phát triển nhanh chóng của thai nhi. Cần phối hợp hợp lí các loại thức ăn như tinh bột, đậu các loại, các thực phẩm làm từ sữa như sữa chua…, thức ăn từ động vật như tôm, cua, thịt nạc, các loại rau xanh, trái cây… Mẹ nên cố gắng làm phong phú bữa ăn, nhưng phải hạn chế chất béo động vật để ngăn ngừa các chứng bệnh khác cho cả mẹ và thai nhi.
Trên đây là những lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho bà bầu qua các thời kì mang thai. Mẹ bầu nên lưu ý để có một thai kì khỏe mạnh, mẹ tròn con vuông nhé!
