Ý thức sáng tạo là một quá trình tâm lý đặc biệt, là sự nảy sinh cách nhìn mới mẻ, kỳ lạ, hoặc thông qua quá trình tư duy làm ra một số sản phẩm hoàn toàn mới. Sự sáng tạo của trẻ bộc lộ rõ khi được chơi và học.

Sự sáng tạo của trẻ

Trong vui chơi tự do, sự khéo léo của đôi tay trẻ được rèn luyện, do môi liên hệ sinh lý giữa vận động tứ chi và tư duy đại não mà vùng sáng tạo trên đại não của trẻ được khai thác. Trẻ giàu tính sáng tạo bất cứ việc gì đều thích hỏi tại sao, thích bình luận sự vật, thích thí nghiệm, suy nghĩ thay đổi nhiều, phản ứng mau chóng, không chịu hạn chế ở những thông tin đã biết…. Trong bầu trời tự do của mình trẻ thường hiện tính sáng tạo. Sáng tạo cũng đem lại niềm vui cho chúng, khiến cho tinh thần, tâm lý của chúng được thoả mãn và chúng có được cảm giác thành công. Cảm giác thành công này có lợi cho việc xây dựng khả năng thích ứng đối với môi trường và xã hội. Khả năng thích ứng này rất có lợi cho sự phát huy tính sáng tạo của trẻ trong công việc thực tế sau này.

Gia đình và nhà trẻ có ảnh hưởng quan trọng đến việc rèn luyện óc sáng tạo đối với trẻ. Không khí gia đình dân chủ có lợi cho trẻ phát huy tính sáng tạo, nhưng lại không cho phép nó buông thả, muốn làm gì thì làm. Trường học thì nên giáo dục theo óc sáng tạo phong phú của trẻ. Một đứa trẻ có suy nghĩ tốt, hay thay đổi, thường không muốn chịu ràng buộc. Chúng tự tin, tò mò, mơ mộng, có tinh thần thám hiểm, đứa trẻ này rất dễ bị trách mắng của giáo viên, sự xa lánh của bạn học, bị coi là không nghe lời, thích ra vẻ ta đây, là người hay gây gổ. Do đó sẽ khiến cho trẻ trở thành lầm lì ít nói, chẳng biết làm theo ai là đúng. Như vậy óc sáng tạo của chúng không thể phát triển.

Trong quá trình giao tiếp với trẻ, để khích lệ tinh thần sáng tạo của chúng, cần phải tuân theo một số nguyên tắc chung như sau:

1. Đừng quá quan tâm đến việc trẻ làm đúng hay sai:

Đặc biệt là khi trẻ làm sai, chỉ cần sai lầm của trẻ có nguyên nhân, hợp “logic”, thì nên chấp nhận.

2. Để trẻ là những việc mình thích

Động viên trẻ “muốn làm gì thì làm”, “buông thả” vừa phải. Khi trẻ đang chơi đùa, việc khiến cho người lớn đau đầu nhất là chúng thường muốn “phá đám”. Trong tình huống này cha mẹ thông thường sẽ ra lệnh cấm đối với chúng, yêu cầu chúng “chơi ngoan”, “chơi tốt”, muốn chúng chơi theo quy tắc đã định sẵn và không thay đổi. Nếu một đứa trẻ chỉ biết chơi theo quy tắc đã định sẵn xem ra có thể là rất nghe lời, nhưng lại không có tính sáng tạo? Sáng tạo chính là phá bỏ tất cả những chuẩn mực có sẵn.

3. Để trẻ có cơ hội ở một mình

Có thể hạ quyết tâm trong thời gian một ngày thậm chí hai, ba ngày không hỏi thăm việc của trẻ, dù trẻ không có bạn bên cạnh cũng vậy. Tuy trẻ có thể học được sáng tạo từ người khác nhưng “tách rời trẻ với người khác một cách vừa phải”… cũng sẽ tạo ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển tính sáng tạo của chúng.

Sáng tạo không thể không có tương tượng, trẻ dựa vào óc tưởng tượng mở ra thế giới ảo tưởng. Chỉ có trong thế giới ảo tưởng tự do này thì tư duy tính sáng tạo mới nảy mầm. Khi trẻ bàn luận với dựng khái niệm ở khía cạnh ảo tương cũng đừng cho rằng trẻ hoang đường, suy nghĩ kỳ quặc, không thực tế. Phải động viên trẻ. Đồng thời phải kiên nhẫn giúp đỡ trẻ, để trẻ hiểu rằng thể hiện quá nhiều, quá khoa trương là không có tốt. Dẫn dắt chúng trong luồng suy nghĩ để tưởng tượng, sáng tạo, lý tưởng phải tiếp cận với thực tế, phải phù hợp với cuộc sống thực tế.

Tham khảo thêm ở đây.